EnglishVề dung môi và các loại của chúng
1. Dung môi là gì?
Dung môi là một môi trường làm hòa tan các chất và bay hơi vào không khí nếu để tiếp xúc. Trong khi nước, có thể hòa tan các chất nhựa tan trong nước và chất xử lý bề mặt kim loại, cũng là một dung môi, nhưng phần này tập trung vào các dung môi hữu cơ hòa tan dầu và nhựa. Nước được sử dụng như một dung môi sẽ được đề cập chi tiết ở một trang khác.
Dung môi không chỉ hòa tan nhựa và các phụ gia mà còn phân tán chất màu và các phụ gia, điều chỉnh độ nhớt của sơn, tạo thuận lợi cho quá trình thi công và điều chỉnh tốc độ khô của lớp phủ, ảnh hưởng đáng kể đến bề mặt bên ngoài. Dung môi có trong nhựa vecni là một phần của thành phần sơn và có sẵn trong các sản phẩm sơn thành phẩm, cũng được sử dụng như chất pha loãng. Chất pha loãng, quan trọng cho quá trình sơn, bề mặt hoàn thiện, độ bám dính của màng sơn và độ bền, phải được chỉ định riêng cho từng loại sơn.
2-1. Các loại dung môi và Phương pháp phân loại chúng
2-1-1. Phân loại theo độ hòa tan
• Dung môi thực : Có khả năng hòa tan các chất tan (ví dụ: nhựa) một cách độc lập. Ví dụ bao gồm dung môi aliphatic hydrocarbon cho sơn gốc dầu, dung môi aromatic hydrocarbon cho sơn nhựa alkyd amine, và dung môi ester cho nitrocellulose lacquers.
• Hỗn hợp dung môi : Tăng cường khả năng hòa tan khi sử dụng kết hợp với dung môi thực, mặc dù bản thân chúng không đủ khả năng hòa tan. Ví dụ, rượu cho nitrocellulose.
• Chất pha loãng : Được sử dụng để giảm nồng độ của chất tan trong dung dịch. Ví dụ, toluene trong dung môi ester và dung dịch rượu hòa tan sơn nitrocellulose lacquer giúp điều chỉnh nồng độ mà không gây ra hiện tượng tách hoặc kết tủa nitrocellulose. Monome styrene được thêm vào sơn nhựa polyester không bão hòa hoạt động như một chất pha loãng phản ứng, hỗ trợ quá trình đóng rắn đồng thời giảm độ nhớt.
2-1-2. Phân loại theo Cực tính
• Dung môi phân cực : Chứa các nhóm phân cực như hydroxyl, carboxyl, carbonyl, ketone và ester. Các dung môi này có khả năng hòa tan cao đối với chất kết dính phân cực cao và cũng được sử dụng trong sơn tĩnh điện.
• Dung môi không phân cực : Không chứa các nhóm phân cực và bao gồm aromatic hydrocarbons (ví dụ: toluene, xylene) và aliphatic hydrocarbons (ví dụ: dầu khoáng, xăng naphta). Các dung môi này không thể hòa tan các hợp chất phân cực như nitrocellulose nhưng có thể hòa tan các loại nhựa không phân cực như nhựa alkyd gốc dầu và nhựa long-oil alkyd.
2-1-3. Phân loại theo điểm sôi
• Dung môi điểm sôi thấp : Điểm sôi dưới 100°C
(ví dụ: ethyl ether, acetone, etyl acetate, metanol, petroleum benzene.).
• Dung môi điểm sôi trung bình : Điểm sôi từ 100°C đến dưới 150°C
(ví dụ: toluene, xylene, MIBK, butyl acetate, butanol, Cellosolve).
• Dung môi điểm sôi cao : Điểm sôi trên 150°C
(ví dụ: diisobutyl ketone, carbitol acetate, cyclohexanol, Solvesso 100, 150, dầu thông).
2-1-4. Phân loại theo Cấu trúc Hóa học
Cấu trúc hóa học của dung môi được phân loại thành các nhóm sau:
• Aliphatic hydrocarbons
• Cycloaliphatic hydrocarbons
• Mixed hydrocarbons
• Aromatic hydrocarbons
• Alcohols
• Ketones
• Esters
• Ether alcohols
• Ester ethers
Trong phần tiếp theo, chúng ta sẽ khám phá các tính chất tổng hợp của dung môi (2-2).